Natuurlijk rollen

Een andere kijk op 'energie'

Introductie

Als je doet wat je van nature goed kunt en leuk vindt, geeft dat energie. Je natuurlijke rol is eigenlijk gewoon wat bij je past, wie je echt bent. Maar als je niet doet wat bij je past, kun je na verloop van tijd moe worden. Het is als een lek in je energietank. Als je leert wat jouw natuurlijke rol is, voorkom je onnodig energieverlies en het risico op overbelasting. Als je vanuit die kennis keuzes maakt die bij je passen, krijg je juist meer energie.

Mensen hebben verschillende natuurlijke eigenschappen, zoals luisteren, begeleiden, ondersteunen, samenwerken, deskundigheid, begeleiden, vriendschap, leidinggeven, artistieke vaardigheden en helpen. Elke eigenschap brengt unieke kwaliteiten met zich mee, zoals begrip, connectie, zorg, creativiteit en meer. Deze eigenschappen bepalen niet alleen hoe we ons inzetten op het werk, maar ook hoe we onze energie verdelen en in balans houden. Hieronder vind je een schema waarin de eigenschappen zijn gegroepeerd. 

Energiebalans

Wanneer we handelen vanuit wie we echt zijn, met hart en ziel in wat we doen, werken we vanuit onze kern. Maar soms kunnen dingen in het leven en externe factoren ervoor zorgen dat we niet in ons element zijn, waardoor we energie verliezen in rollen die niet passen. Om deze problemen op te lossen, is het belangrijk om zelfbewustzijn en zelfonderzoek toe te passen. Hierdoor kunnen we ontdekken waar we vastlopen en onze energie verliezen. Dit is een belangrijke stap om terug te keren naar wie we echt zijn om onze energie in balans te houden.

Energieverlies gebeurt ook wanneer de rollen die we het liefste vervullen niet overeenkomen met wat er van ons wordt verwacht. Dit kan leiden tot stress, spanning en het gevoel dat onze inspanningen niet worden erkend. Het is cruciaal om een evenwicht te vinden tussen onze natuurlijke rollen en de rollen die we moeten vervullen, om te zorgen voor tevredenheid in ons werk en om onze energie op peil te houden.

De natuurlijke rollenmatrix laat zien hoe de balans van energie is in verhouding tot de rollen die we op ons nemen. Het benadrukt hoe belangrijk het is om de juiste match te vinden tussen wat we graag doen en wat er van ons wordt verwacht in onze organisatie. Dit zorgt voor een optimaal niveau van vitaliteit en betrokkenheid.
Het begrijpen van deze dynamiek stelt ons in staat om bewuste keuzes te maken en onze energie te richten op de gebieden die het meest gunstig zijn voor onze persoonlijke en professionele groei.

Hieronder zie je een schema dat dit verduidelijkt aan de hand van de eigenschappen van natuurlijke rollen en per situatie een uitgewerkt voorbeeld.

Voorkeur rol past wel en de gevraagde organisatie rol past wel (rechtsboven in matrix)

Stel je bent afdelingsmanager en je natuurlijke rollen zijn die van 'gids' en 'teamplayer'. Op dit moment heeft je team jouw begeleiding en teamwork hard nodig, en dit komt overeen met wat de organisatie van je vraagt. In deze situatie voel je je energiek, bevlogen en betekenisvol, omdat je doet wat van nature bij je past en wat de organisatie van je vraagt hierbij aansluit. Hier kom je het best tot je recht en draag je het meest bij aan de organisatie.

Voorkeur rol past niet en de gevraagde organisatie rol past wel (linksboven in matrix)

Stel je bent zelfstandig ondernemer (zzp-er) en je natuurlijke rollen zijn die van een kunstenaar en buddy, maar je opdrachtgever vraagt om specifieke resultaten te behalen als professional en gids, Je voelt je betrokken en verantwoordelijk bij je opdracht, maar het kost veel energie en voelt ongemakkelijk omdat het past bij je natuur. Je moet dit vanwege de continuïteit blijven doen. De onrust en het energieverlies zal echter alleen maar toenemen.

Voorkeur rol past wel en de gevraagde organisatie rol past niet (rechtsonder in matrix)

Stel je bent verpleegkundige en je natuurlijke rol is die van 'conciërge' en 'coach', je zorgt graag voor mensen en wilt een steun en toeverlaat zijn. Ook vind je het fijn om collega's te coachen. Deze natuurlijke rollen zit je als gegoten. De organisatie waar je werkt is echter meer en meer ingericht op efficiëntie met tijdregistratie en procesgericht werken. Je voelt je miskent omdat je natuurlijke kwaliteiten steeds minder gevraagd worden. Je stress neemt samen met je energielek toe.

Voorkeur rol past niet en gevraagde organisatie rol past niet (linksonder in matrix)

Stel je bent een accountmanager en functie is meer en meer verworden tot het opnemen van orders in plaats van met aandacht naar behoeften van klanten luisteren en de verkoop hierop afstemmen. Het past niet meer.De organisatie gaat meer en meer over op een online bestelsysteem en ziet de traditionele rol van accountmanager op den duur, of eerder, verdwijnen. Het is een kwestie van overleven en de energieloosheid en de nutteloosheid gaan hand in hand.

Zelfonderzoek

Het onderzoeken van jezelf, onder andere door te reflecteren en feedback te ontvangen, is een krachtig hulpmiddel om je natuurlijke rollen te begrijpen en te omarmen. Het helpt je bij het identificeren van obstakels die je beletten om vanuit je kern te handelen en helpt je een pad te effenen naar een gebalanceerde energiehuishouding. Bovendien is het van cruciaal belang om aandacht te besteden aan de invloed van onze omgeving, aangezien deze een aanzienlijke rol speelt bij het ondersteunen of belemmeren van je natuurlijke rollen. Het draait hierbij om de vraag: "Wie ben ik?" Dit is een vraag die een leven lang meegaat. Het is geen kwestie van even onderzoeken en dan weet je het wel. Het vergt tijd en moeite, en het is volkomen acceptabel om hulp te vragen, vooral als je steeds weer merkt dat er een energielek is omdat je niet handelt vanuit je natuurlijke rol, zelfs als je van omgeving verandert.

Ook kun je tot de ontdekking komen dat je niet je eigen natuurlijke rollen leeft maar rollen van een ander, bijvoorbeeld je ouders. Je hebt bijvoorbeeld het gevoel dat je rol als specialist van nature bij je past en van pas komt in je functie als accountant. Je komt er na zelfonderzoek achter dat je eigenlijk helemaal geen accountant wilt zijn zoals je vader was. Je voelt dat dit veel meer was om je ouders trots te maken. Wat is je natuurlijke rol als je die van specialist bij je vader houdt? Dit zijn mooie zelfonderzoek vragen waar zoals eerder gezegd het volkomen realistisch is om daar hulp bij te vragen.

Het werken vanuit je natuurlijke rol(len) heeft een positieve invloed op zowel je werk als je persoonlijke leven. Het begrijpen en accepteren van deze rollen, en het vinden van een balans tussen wat je van nature doet en wat de omgeving van je verwacht, leidt tot een gezonde energiebalans. Zelfonderzoek en een ondersteunende omgeving zijn essentieel om succesvol te zijn in deze reis naar zelfkennis en persoonlijke groei. Alleen vanuit deze kern kunnen we ons volledige potentieel benutten en tot volle bloei komen.

Onderstroom

Energiebalans hangt sterk af van de sfeer op de werkplek, of er een positieve of negatieve onderstroom heerst, en of er ruimte is voor leren en groeien. In een positieve sfeer, waar mensen samenwerken, delen en positief denken, komen je natuurlijke rollen goed tot hun recht en kun je jezelf verder ontwikkelen. Dit komt simpelweg doordat je beter begrijpt wie je bent. Aan de andere kant, in een negatieve sfeer met negatieve gedachten en gevoelens, angst en weinig samenwerking, wordt het lastiger om je natuurlijke rollen te vervullen.

Uitspreken

Door jezelf uit te spreken over je natuurlijke voorkeursrollen open je de weg naar begrip over je functioneren, over wat bij jou het beste past. Ditzelfde geldt voor de organisatie die zich uitspreekt over wat de gevraagde rollen zijn bij de uitdagingen die voorliggen. Vanuit deze wisselwerking bespreek je met elkaar wat je vindt van de rollen en wat je graag wilt bereiken. Hier ligt de basis om afspraken te maken die of leiden tot het dichten van het energielek of het opwekken van meer energie. Dit vraagt vanuit de organisatie een constructieve leercultuur en vanuit jou een open mind en moed om het gesprek aan te gaan.